Wat is gefinancierde rechtshulp?

Gefinancierde rechtshulp is rechtsbijstand voor personen met een laag inkomen die een advocaat of andere rechtshulpverlener (bijvoorbeeld een mediator) nodig hebben. De organisatie van de gefinancierde rechtshulp ligt in handen van de Raad voor Rechtshulp. Deze Raad neemt ook de uiteindelijke beslissing of u in aanmerking komt voor gefinancierde rechtshulp. Met gefinancierde rechtshulp betaalt u zelf een beperkte eigen bijdrage. Deze bijdrage is afhankelijk van uw inkomen en/of vermogen. De overige kosten voor de werkzaamheden van de advocaat c.q. andere rechtshulpverlener worden door de overheid betaald. De advocaat c.q. de rechtshulpverlener krijgt hiervoor een vergoeding (subsidie) van de overheid.

Wanneer kom ik in aanmerking voor gefinancierde rechtshulp?

Wanneer u in aanmerking wilt komen voor gefinancierde rechtshulp dient uw inkomen onder een in de Wet op de Rechtshulp bepaalde inkomensgrens te zitten. Welke inkomsten u bij het bepalen van uw inkomen dient mee te nemen is eveneens in deze wet bepaald. De inkomensgrens voor alleenstaanden bedraagt per 1 januari 2010 € 24.400,- en voor niet-alleenstaanden € 31.000,-. De inkomensgrenzen worden jaarlijks aangepast. Daarnaast wordt er gekeken of u een eigen vermogen heeft. De hoogte van uw vermogen speelt ook mee bij de vraag of u voor gefinancierde rechtshulp in aanmerking komt. Als u dus op basis van uw inkomen in aanmerking komt voor gefinancierde rechtshulp, maar u heeft daarnaast een eigen vermogen, dan kan het alsnog zo zijn dat u alsnog niet in aanmerking komt voorde gefinancierde rechtshulp. De vermogensgrenzen zijn eveneens in de wet vastgelegd en worden ook jaarlijks opnieuw bepaald.

Bent u minderjarig, dan wordt er gekeken naar het inkomen en vermogen van uw ouders. Woont u echter op uzelf en bent u minimaal 16 jaar oud, dan wordt er wel gekeken naar uw eigen inkomen en vermogen. Bent u nu meerderjarig, maar was u dat in het peiljaar nog niet, dan wordt er gekeken naar het inkomen dat uzelf destijds had. U wordt gewoon als meerderjarige behandeld, ondanks dat er gekeken wordt naar uw inkomen als minderjarige.

Zowel uw inkomen als uw vermogen worden berekend aan de hand van 2 kalenderjaren terug (het zogenaamde ‘peiljaar’). Indien uw inkomen in de afgelopen 2 jaar drastisch is gewijzigd is het mogelijk dat u aan de hand van de gegevens uit uw peiljaar niet in aanmerking komt voor een toevoeging, terwijl dat aan de hand van uw huidige gegevens wel het geval zou zijn. Ook kan het zo zijn dat uw inkomen daalt nadat uw verzoek om rechtshulp reeds is toegewezen, waardoor uw eigen bijdrage lager zou moeten zijn. In voornoemde situaties is het mogelijk dat u om een verlegging van uw peiljaar vraagt.

Hoe vraag ik gefinancierde rechtshulp aan?

Uw advocaat verzorgt voor u de aanvraag. Samen met u zal hij de benodigde formulieren invullen en het verzoek indienen. Vraag tijdens het eerste gesprek met uw advocaat meteen naar de mogelijkheden voor gefinancierde rechtshulp als u daar aanspraak op wilt maken. De gefinancierde rechtshulp moet namelijk zijn aangevraagd voordat uw advocaat of andere rechtshulpverlener zijn werkzaamheden voor u begint.

Hoeveel bedraagt mijn eigen bijdrage als ik rechtshulp krijg?

De hoogte van de eigen bijdrage is inkomensafhankelijk. Per 1 januari 2010 is de eigen bijdrage € 100,00 bij de laagste inkomens tot maximaal € 750,00 bij de hogere inkomens die nog vallen binnen de inkomensgrenzen van de Wet op de Rechtsbijstand. Let wel: voor strafzaken geldt een afwijkende regeling voor de eigen bijdrage. In veel gevallen hoeft u dan geen eigen bijdrage te betalen.

Wanneer wordt de eigen bijdrage in rekening gebracht?

In principe betaalt u de eigen bijdrage voordat de advocaat zijn werkzaamheden voor u begint. Wanneer de eigen bijdrage voor u te hoog is om in één keer te voldoen kunt u proberen hiervoor een betalingsregeling af te spreken met uw advocaat of andere rechtshulpverlener.

Helaas dekt de eigen bijdrage niet de proceskosten. Als u naar de rechter stapt, dienen er namelijk griffierechten betaald te worden voor de voor de kosten die de rechtbank maakt om uw proces te behandelen. Deze kosten moet u zelf betalen. Als u rechtshulp krijgt op basis van een toevoeging, kunt u wel om vermindering van deze griffierechten vragen. Uw advocaat kan u hiervoor de benodigde formulieren geven.

Als u de zaak wint, kan de rechter besluiten uw wederpartij te veroordelen in de proceskosten. Uw advocaat kan hier om vragen in de processtukken, maar uiteindelijk beslist de rechter. Bij een proceskostenveroordeling dient uiteindelijk niet u, maar de maar de partij tegen wie u procedeerde de proceskosten te betalen.

Betaal ik opnieuw een eigen bijdrage voor het hoger beroep?

Wanneer u het niet eens bent met de uitspraak van de rechter kunt u veelal in hoger beroep gaan. Wanneer u bij de rechtszaak een advocaat had op basis van gefinancierde rechtshulp dan moet u voor het hoger beroep opnieuw gefinancierde rechtshulp aanvragen. Dit betekent dat u dan ook opnieuw de eigen bijdrage en de eventuele bijkomende kosten betaalt.

Kan ik op basis van gefinancierde rechtshulp een mediator inschakelen?

Ja, ook voor een mediator kunt u rechtsbijstand krijgen. U kunt dit samen met uw mediator aanvragen. De eigen bijdrage verschilt van de eigen bijdrage voor rechtshulp verleend door een advocaat. Wel is de bijdrage voor een mediator eveneens afhankelijk van uw inkomen. Daarnaast wordt deze bepaald aan de hand van de duur van de mediation. Mediation op basis van gefinancierde rechtshulp wordt in eerste instantie verleend voor een van tevoren vastgelegd aantal uren. Daarna kan eventueel een verlenging volgen.

Krijg ik met gefinancierde rechtshulp een goede advocaat?

Gefinancierde rechtshulp wordt in beginsel alleen verleend door advocaten c.q. rechtshulpverleners die zich hiervoor hebben ingeschreven bij de Raad voor Rechtsbijstand. Aan de inschrijving zijn voorwaarden verbonden zoals bijvoorbeeld op het gebied van deskundigheid. Op deze wijze wordt de kwaliteit van de advocaat die u op basis van gefinancierde rechtshulp bijstaat gewaarborgd. Bovendien kunt u zelf een keuze maken uit één van de advocaten c.q. rechtshulpverleners die zijn ingeschreven.

Mocht u het niet eens zijn met de beslissing van de Raad voor Rechtshulp over de (hoogte van de) rechtshulp die u wel of niet hebt toegewezen gekregen, dan kunt u hiertegen bezwaar indienen. Dit moet u schriftelijk én binnen zes weken na de datum van de beslissing doen. Welke informatie er in het bezwaarschrift moet staan kunt u vinden in een bijsluiter bij de beslissing. U kunt dit samen met uw advocaat doen.

Mocht u het ook niet eens zijn met de beslissing op bezwaar dan kunt u vervolgens in beroep gaan bij de rechtbank. Als u daar ook geen gelijk krijgt kunt u als laatste stap nog in hoger beroep bij de Raad van State.