Wie of wat wordt beschouwd als overheid?

Alle instanties die belast zijn met het openbaar gezag, zoals bijvoorbeeld de provincie, de gemeente, de belastingdienst e.d.

Iedereen krijgt tijdens zijn leven te maken met beslissingen van de overheid. Denk bijvoorbeeld aan het aanvragen van vergunningen of u een aanslag van de Belastingdienst. Het kan zijn dat u het niet eens bent met een beslissing van de overheid. In de Algemene wet bestuursrecht is vastgelegd wat u kunt doen als u het niet eens bent met een beslissing van een overheidsinstantie en aan welke regels de overheid zich moet houden bij het nemen van een beslissing.

De regels in deze wet gelden voor alle (overheids)instanties die een bestuursorgaan zijn. Tegenover alle bestuursorganen heeft u dezelfde rechten en plichten. Voorbeelden van bestuursorganen zijn o.a. de Staat, provincies, gemeenten en waterschappen. Naast deze overheidsinstanties zijn er nog talloze andere colleges en personen die als bestuursorgaan worden aangemerkt. Denk hierbij aan de Belastingdienst of de IB-Groep die de studiefinancieringen regelt. Wanneer u twijfelt of een instantie een bestuursorgaan is raadpleeg dan de betreffende instantie of persoon.

Tegen welke beslissingen van de overheid kan ik actie ondernemen?

U kunt bezwaar indienen tegen beslissingen van de overheid die volgens de wet een besluit zijn. Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, bijvoorbeeld een beslissing van de gemeente om wel of geen vergunning te verlenen.

Niet tegen elk besluit kan bezwaar worden gemaakt. Een besluit kan in principe worden aangevochten als het gaat om een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan gericht aan een individu of aan een vaststaand aantal mensen. Dit wordt een beschikking genoemd. Zo is bijvoorbeeld het afwijzen van een bouwvergunning een besluit dat kan worden aangevochten. Het afwijzen (of toewijzen) van een vergunning gebeurt namelijk schriftelijk en is gericht aan een individu of een vaststaand aantal mensen. Ook kan tegen een belastingaanslag of een besluit van de IB-Groep om wel of geen studiefinanciering toe te kennen bezwaar worden gemaakt, beide zijn aan een individu of een vaststaand aantal personen gericht. Tegen het vaststellen van een verordening door de gemeente kan geen bezwaar worden gemaakt. Een verordening is namelijk gericht aan iedereen die zich in de gemeente begeeft (ook wanneer dit voor korte duur is) en dus niet aan een vaststaand aantal personen.

Om te bepalen of u bezwaar kunt maken moet het besluit aan een aantal criteria voldoen:

• het moet gaan om een schriftelijke beslissing afkomstig van een bestuursorgaan;
• de beslissing moet gericht zijn aan een individu of een vaststaand aantal personen.

Twijfelt u of u bezwaar kunt maken lees dan uw beslissing na, daarin wordt meestal vermeld of en op welke wijze u bezwaar kunt maken.

Hoe onderneem ik actie tegen een besluit van de overheid?

Dat doet u door bezwaar te maken tegen het besluit. Soms dient u, in plaats van bezwaar, beroep in te stellen bij een hogere instantie. In de schriftelijke beslissing die u wilt aanvechten staat vermeld waar en op welke wijze u bezwaar maakt of beroep kunt instellen. Indien het besluit niet vermeld op welke wijze en bij welke instantie u in bezwaar of beroep kunt, raadpleeg dan de instantie die het besluit heeft genomen.

Wie kunnen er een bezwaar indienen tegen een besluit van de overheid?

Volgens de wet mag alleen een belanghebbende tegen een besluit van de overheid bezwaar indienen. Een belanghebbende is een persoon wiens belang rechtstreeks bij het besluit betrokken is.

Niet zomaar iedereen kan bezwaar maken tegen een besluit. Stel u heeft een kapvergunning aangevraagd voor het kappen van een boom in uw tuin en de gemeente besluit de vergunning te verlenen. Als vervolgens iedere boomliefhebber in Nederland dit besluit kan aanvechten kan het tientallen jaren duren voordat duidelijk wordt of de boom nu wel of niet gekapt mag worden. De wetgever heeft daarom bepaald dat alleen een belanghebbende een besluit kan aanvechten.

Er zijn een aantal criteria om als belanghebbende aangemerkt te worden:

• de desbetreffende persoon dient in zijn eigen, persoonlijke belang getroffen te worden. Zoals al eerder gezegd kan iemand die niet in de buurt woont geen bezwaar maken tegen het verlenen van een kapvergunning;
• het moet gaan om een actueel en objectief bepaalbaar belang. Dit houdt in dat het moet gaan om een belang dat nu speelt. U kunt dus geen besluit aanvechten dat u eventueel in de toekomst zou kunnen schaden. Ook is het niet voldoende dat u vindt dat u een belang heeft bij het besluit. Het uitgangspunt is dat een objectief persoon vindt dat u een belang heeft;
• het in het geding zijnde belang moet rechtstreeks getroffen worden door het besluit.